Najpopularniejszą metodą przygotowywania kawy jest oczywiście ta za pomocą ekspresu – kiedyś były to najczęściej urządzenia przelewowe, dziś – ciśnieniowe. W ostatnich latach możemy jednak zaobserwować wzrost zainteresowania alternatywnymi metodami parzenia kawy. Dlaczego kierujemy naszą uwagę w tę stronę? Takie metody zapewniają nowe doznania smakowe; często okazuje się, że nasza ulubiona odmiana Arabiki całkowicie zmienia oblicze i swój charakter. Jaka jest różnica pomiędzy klasycznym espresso a kawą przygotowaną alternatywnymi metodami? Jakich naczyń będziesz potrzebować, aby móc eksperymentować z kawą? Podpowiadamy!
Alternatywne metody parzenia kawy – dlaczego są tak popularne?
Choć narzędzia do parzenia kawy, takie jak dripper i wszystkie jego rodzaje wydają się być nowinkami w świecie kawy, to tak naprawdę zostały one skonstruowane dekady przed ekspresami ciśnieniowymi. Powrót tych urządzeń ma związek z trzecią falą kawy – jest to bardzo ciekawy czas dla tego napoju. Współcześni kawosze cenią kawę przede wszystkim za jej smak, dlatego też popularne stało się eksperymentowanie z różnymi jej odmianami (głównie z wysokojakościową Arabiką) oraz metodami parzenia. Sposób przyrządzania kawy ma ogromny wpływ na nuty smakowe – podczas gdy jedne metody będą bardziej podkreślały kwasowość ziaren, drugie wydobędą więcej słodyczy i akcentów orzechowych. Może to stanowić bardzo ciekawe doświadczenie dla smakoszy kawy; daje możliwość przekonania się, które ziarna sprawdzą się lepiej w danej metodzie.
Producenci kaw speciality umieszczają nawet specjalne oznaczenia, które informują konsumenta o najlepszym sposobie parzenia konkretnych ziaren. Kawy jasno palone będą częściej polecane do zaparzania za pomocą np., Chemexa, kawy ciemno palone lepiej sprawdzą się do przygotowania espresso oraz kaw mlecznych.
Chemex
Przejdźmy teraz do konkretnych naczyń, które umożliwiają przygotowanie kawy metodami alternatywnymi. Jednym z takich akcesoriów jest Chemex, o którym w ostatnim czasie jest bardzo głośno. Jest to naczynie o kształcie klepsydry, filtr umieszcza się w węższej części. Naczynie przypomina kolbę laboratoryjną, wykonane jest ze szkła – za uchwyt służy drewniany kołnierz z rzemieniem. Szklany pępek służy do oznaczania wypełnienia dzbanka do połowy, natomiast o napełnieniu do pełna – dolna część drewnianego kołnierzyka. Chemex ma za sobą długą historię sięgającą już lat 40. XX wieku. Jego wynalazcą był chemik pochodzenia niemieckiego Peter Schlumbohm. Patent powstał w Nowym Jorku, a urządzenie filtrujące o nazwie Chemex Coffeemaker stało się rozpoznawalne na całym świecie, stając się ikoną. Twórca tego naczynia stworzył setki wynalazków i różnych użytkowych rzeczy, a Chemex – mimo, że jest najbardziej rozpoznawalny – nie jest jedynym tego typu dziełem Schlumbohma.
Jak parzyć kawę w Chemexie?
- Podczas przyrządzania kawy alternatywnymi metodami (w tym za pomocą chemexa) najważniejsze jest użycie jak najlepszej gatunkowo kawy. Najlepiej sprawdzą się tutaj ziarna speciality, świeżo palone. Region pochodzenia zależy od preferowanego profilu smakowego. Jeżeli lubisz wyraźnie zaznaczoną kwasowość – postaw na odmiany z Etiopii, jeżeli wolisz kawy słodsze, czekoladowo-orzechowe – wybierz ziarna z Brazylii lub Meksyku.
- Koniecznie zwróć uwagę na stopień zmielenia ziaren – powinien on być średni. Jest to bardzo ważne dla uzyskania optymalnych efektów. Zbyt grubo lub zbyt drobno zmielona kawa spowoduje nieodpowiednie tempo przenikania przez filtr, a smak naparu nie będzie zachwycał.
- Umieść papierowy filtr w Chemexie. Filtr powinno się złożyć w stożek; jedna strona powinna składać się z trzech warstw, druga – z pojedynczej warstwy. Zwężenie powinna zakrywać część z trzema warstwami.
- Wsypując kawę do filtra, pamiętaj o odpowiednich proporcjach – jedna łyżka na jedną filiżankę (150 ml).
- Po zagotowaniu wody odczekaj chwilę i wlej niewielką ilość do filtra – tylko tyle, aby zwilżyć kawę. Po upłynięciu pół minuty możesz już zalewać kawę spiralnymi ruchami. Wodę należy dozować powoli; najlepiej w tym celu sprawdzi się dzbanek z długą i wąską szyjką.
- Po przefiltrowaniu się kawy, pozostaje Ci już tylko degustacja tego pysznego napoju.
Dripper – co to jest?
Dripper to kolejne naczynie, którego zasada działania podobna jest do Chemexa. Urządzenie jest niewielkie, ma kształt stożkowatej filiżanki. Zaletą jest również niewielka waga, a także kompaktowość. Podobnie jak Chemex, stanowi doskonałą alternatywę dla ekspresów ciśnieniowych. Konstrukcja drippera jest bardzo prosta, składa się z dzbanka, na który nakłada się papierowy filtr; ścianki naczynia nachylone są pod kątem 60 stopni. Dripper produkuje się ze szkła, metalu, ceramiki lub plastiku. Przygotowanie kawy za pomocą tego naczynia jest niezwykle proste i przyjemne.
Jak przygotować kawę w dripperze?
- Podobnie jak w przypadku Chemexa – zawsze używaj Arabiki najwyższej jakości, ziarna powinny być świeżo zmielone w średnim stopniu.
- Włóż papierowy filtr do drippera, tak aby przylegał równo do ścianek.
- Rozgrzej dripper oraz naczynie, do którego będzie spływać kawa. Warto przelać filtr wodą, aby papierowy posmak nie przeniknął do kawy.
- Po ustawieniu drippera na wybrane naczynie wsyp kawę. Jeżeli chodzi o proporcje – na 6 g kawy powinno przypadać 100 g wody.
- Wlej niewielką ilość wody, tak aby kawa nasiąknęła nią z każdej strony.
- Po upływie 30 sekund, powoli wlewaj odpowiednią ilość wody. Podziel ją sobie na dwie/trzy porcje – rób 20-sekundowe przerwy.
- Po odczekaniu chwili, kawa będzie już gotowa – cały proces trwa około 4 minuty.
AeroPress
AeroPress to bardzo ciekawy gadżet, który umożliwia przygotowanie przepysznej kawy – sprawdzi się zarówno w przypadku osób początkujących jak i zaawansowanych kawoszy. Urządzenie to w pewnym sensie łączy w sobie cechy zarówno French Pressa, jak i metody przelewowej. Przyrządzanie kawy za pomocą AeroPressa jest bardzo proste. Urządzenie dedykowane jest szczególnie osobom, które pragną eksperymentować kawą i jej smakiem za pomocą różnych temperatur wody, stopnia zmielenia i czasu parzenia. Ciekawostką jest, że na całym świecie organizuje się różne mistrzostwa, które kończą się World AeroPress Championships. Konstrukcja urządzenia jest naprawdę prosta – głównymi elementami są plastikowe sitko, cylinder oraz tłok. Może to przywodzić na myśl strzykawkę pozbawioną igły. Według wielu smakoszy, jest to najlepsza metoda przygotowywania kawy. Jej główną zaletą jest brak zasad i dowolność podczas parzenia kawy. Przepis tak naprawdę opracowujemy sami, proporcje i inne parametry dobieramy według własnych preferencji smakowych. Nic nas nie ogranicza, a efekty zależą wyłącznie od nas.
AeroPress – jak zaparzyć kawę?
- Jak wspomnieliśmy wyżej – urządzenia działa podobnie jak strzykawka. Do otwartego cylindra wkłada się tłok, który zakończony jest gumową uszczelką. Stawiamy AeroPress na tłoku.
- Po włożeniu filtrów w sitku, należy przelać je gorącą wodą – podobnie jak sam AeroPress.
- Wsypujemy świeżo mieloną kawę – ilość zależy wyłącznie od Twoich preferencji. Możesz zacząć od 18,5 g, a podczas następnych prób, dowolnie modyfikować tę ilość.
- Zalej kawę małą ilością wody (50 g), zamieszaj i odczekaj 30 sekund.
- Dolej wody do pełna i zamieszaj. Zakręć sitko, a po ok. 2 minutach odwróć AeroPress sitkiem do dołu. Postaw urządzenie na wybranym naczyniu i zacznij delikatnie przeciskać.
- Jeżeli chcesz podkreślić w swojej kawie nuty owocowe, wolisz delikatniejszą kawę – wybierz drugą metodę parzenia. Różnica polega na tym, że nie odwracamy AeroPressa.
- Po zakręceniu na AeroPressie sitka z filtrem, przelej wszystko gorącą wodą. Postaw wszystko na wybranym naczyniu. Wsyp kawę i wlej wodę – całą porcję, do pełna, mocnym strumieniem.
- Zamieszaj dwa razy i załóż tłok. Po upłynięciu około 1 minuty, zacznij delikatnie przeciskać kawę.
Jaki młynek do kawy będzie najlepszy?
Najlepszy będzie oczywiście młynek żarnowy – jest on bezkonkurencyjny. Aby móc mówić o dobrze zmielonej kawie, z ziaren powinniśmy uzyskać możliwie równe drobinki, bez pyłu. Młynki udarowe, ostrzowe nie są niestety w stanie spełnić tego zadania, a kawa zmielona tym sposobem nie sprawdzi się tak naprawdę w żadnej metodzie parzenia – nieważne czy mowa o wspomnianych metodach alternatywnych, czy też o ekspresie ciśnieniowym. Efekt będzie bardzo nierówny, część kawy będzie zmielona za drobno, część za grubo. Są to najczęściej spotykane młynki, dostępne w każdym markecie – ich cena kształtuje się na poziomie ok. 100 zł.
Warto doinwestować w wysokiej jakości młynek żarnowy. Choć koszt takiego urządzenia może wydawać się wysoki, warto pamiętać o tym, że taki młynek jest bardzo wytrzymały, posłuży nam przez długie lata. W związku z czym, nie będziemy musieli za dwa lata wydawać gotówki na kolejny sprzęt. Na co zwracać uwagę przy wyborze młynka? Na pewno na średnicę żaren – im większa, tym lepiej. Zapewnia to nie tylko zwiększenie wydajności, ale również lepszą jakość mielenia, mniej pyłu. Młynek powinien mieć szeroki zakres regulacji stopnia mielenia, a w zależności od naszych możliwości finansowych i gustu mamy do wyboru młynki żarnowe elektryczne oraz ręczne (z reguły jest to tańsza opcja). Inny model młynka wybiorą osoby, które parzą kawę metodami alternatywnymi, inny – osoby, które uwielbiają espresso.
Alternatywne metody parzenia kawy – chwilowa moda?
Alternatywnych metod parzenia jest dużo – nie sposób opowiedzieć o nich wszystkich. Chemex, dripper i AeroPress zdobyły już ogromną popularność i nie zwalniają tempa. Coraz więcej smakoszy kawy wybiera właśnie takie metody, powoli odchodząc od klasycznego, mocnego espresso. Czy taka moda długo się utrzyma? Musimy trochę poczekać, aby jednoznacznie odpowiedzieć na to pytanie; w międzyczasie warto samemu przekonać się, czy alternatywne metody są w stanie zapewnić nam nowe doznania smakowe.
